Dwucyfrowe wzrosty na rynku hipotek. Ostatni taki boom?
Pierwszy kwartał na rynku kredytów hipotecznych zwykle wypadał blado na tle poprzedzających go miesięcy. Program „Mieszkanie dla młodych” sprawił jednak, że początek 2017 r. banki mogą zaliczyć do bardzo udanych. Kredytodawcy sprzedali o prawie 20 proc. więcej kredytów niż IV kw. 2016 r. Zdaniem ekspertów AMRON-SARFiN cały rok nie będzie jednak dla banków tak łaskawy.
Z początkiem stycznia odblokowano połowę środków przeznaczonych na dofinansowanie w ramach programu „Mieszkanie dla młodych” w 2017 r. Tysiące kredytobiorców czekały już w blokach startowych i banki zostały zasypane wnioskami. W ciągu miesiąca pula została wyczerpana, a zaraz po zakończeniu pierwszego kwartału skończyły się także pieniądze przeznaczone na dopłaty wypłacane w 2018 r. (druga ich połowa będzie dostępna na początku przyszłego roku).
W stosunku do IV kw. 2016 r. udzielono o 19,84 proc. więcej kredytów, a wartość nowych umów była wyższa o 12,58 proc. Kredytobiorcy podpisali 50 238 kontraktów na łączną kwotę 11 mld zł. „Wzrost niespotykany na naszym rynku od okresu boomu kredytowego w latach 2006-2008” – tak sytuację skomentował w raporcie dr Jacek Furga, Przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich.
Ze wzrostem popytu na kredyt nie szła w parze rosnąca średnia kwota zobowiązania. Przeciętna wartość kredytu w I kw. wyniosła 217 tys. zł i była niższa w stosunku do końcówki poprzedniego roku o 6,2 proc. (14 tys. zł). W strukturze wartościowej nowych kredytów nie zaszły znaczące zmiany – nadal większość zobowiązań (36,8 proc.) mieści się w przedziale od 100 do 200 tys. zł. Nieznacznie wzrósł udział kredytów od 200 do 300 tys. zł – o 0,55 pp. (do 25,55 proc.).
Niski wkład własny nadal popularny
Interesująca zmiana zaszła w I kw. roku w przypadku okresu kredytowania. Zobowiązania na okres powyżej 35 lat stanowiły 3,06 proc. nowych umów. To o 2,41 pp. więcej niż w końcówce 2016 r. i znacząco więcej niż przed rokiem, gdy kredyty na najdłuższe terminy odpowiadały za mniej niż 1 proc. nowych kontraktów. O tym, czy mamy do czynienia z nowym trendem, będzie można wyrokować za kilka miesięcy.
Od początku roku obowiązuje narzucony przez nadzór wymóg minimalnego wkładu własnego na poziomie 20 proc. KNF pozostawił jednak bankom furtkę – tylko 10 proc. ceny nieruchomości musi zostać pokryte ze środków klienta. Z danych AMRON-SARFiN wynika, że kredytobiorcy korzystają z tej możliwości. Nadal najbardziej popularne są zobowiązania, w których wskaźnik LTV jest wyższy niż 80 proc. – odpowiadały one za 44,52 proc. nowych umów w I kwartale. Co trzeci nowy kredyt miał wkład własny od 20 do 50 proc.
W pierwszych trzech miesiącach 2017 r. 63 proc. kredytów mieszkaniowych udzielono w największych aglomeracjach, o 3,78 pp. mniej niż kwartał wcześniej. Spada udział Warszawy, która w połowie zeszłego roku pobiła rekord, odpowiadając za 44 proc. popytu wśród miast. W okresie od stycznia do końca marca do klientów ze stolicy trafiło 38,55 proc. spośród nowych kredytów udzielonych w liczących się aglomeracjach. Oznacza to spadek o 2,82 pp. kwartał do kwartału.
Rządowy program w roli „dopalacza”
W raporcie AMRON-SARFiN podsumowano także wyniki programu „Mieszkanie dla młodych”. W I kwartale 2017 roku zaakceptowano 18 098 wniosków o dopłatę na kwotę dofinansowania 511,5 mln zł. W tym samym okresie podpisano 14 893 umowy kredytowe o wartości 2 491,8 mln zł na łączną kwotę dofinansowania w wysokości 414,4 mln zł. Zobowiązania z dofinansowaniem stanowiły zatem 29,64 proc. liczby oraz 22,63 proc. wartości nowo podpisanych umów o kredyt w okresie od stycznia do marca bieżącego roku.
Dynamiczne wzrosty na rynku hipotek w pierwszym kwartale są w dużej mierze zasługą rządowego programu. Eksperci AMRON wskazują, że nie można liczyć na podobne efekty w kolejnych miesiącach, a w całym 2017 r. akcja kredytowa banków będzie zapewne mniejsza niż w 2016 r., gdy do rąk klientów trafiło 39 mld zł.
Michał Kisiel
